Trước khi muốn chinh phục, lãnh đạo người khác, bạn cần làm chủ được chính bản thân mình. Điều này được minh chứng rõ ràng qua các nhà lãnh đạo vĩ đại. Mỗi người sẽ có một cách quản lý riêng nhưng ở họ có một điểm chung là khả năng lãnh đạo bản thân tốt. Vì thế, để thành công và phát triển trong thời đại này, bạn cần rèn luyện cho mình kỹ năng này.
Lãnh đạo bản thân là gì?
Lãnh đạo bản thân (self leadership) là khả năng tự lãnh đạo và tự quản lý bản thân một cách hiệu quả để đạt được mục tiêu và phát triển cá nhân. Nó liên quan đến khả năng tự điều chỉnh, tự động lực và tự quản lý để đạt được sự thành công và sự phát triển trong cuộc sống và công việc.
Lãnh đạo bản thân bao gồm các khía cạnh sau:
- Tự định hình (self awareness): lãnh đạo bản thân bắt đầu bằng việc hiểu rõ về bản thân, nhận thức về điểm mạnh, điểm yếu, giá trị, đam mê và mục tiêu cá nhân. Tự định hình giúp bạn nhận ra những gì bạn muốn đạt được và làm việc theo hướng đó.
- Tự điều chỉnh (self regulation): lãnh đạo bản thân đòi hỏi khả năng tự điều chỉnh để kiểm soát cảm xúc, hành vi và hành động của mình. Điều này bao gồm khả năng quản lý stress, sự linh hoạt trong thay đổi và khả năng kiểm soát hành vi và phản ứng của mình trong các tình huống khác nhau.
- Tự động lực (self motivation): lãnh đạo bản thân yêu cầu khả năng tự động lực, tức là khả năng tự đặt mục tiêu, duy trì động lực và sự cam kết để đạt được mục tiêu đó. Điều này bao gồm việc phát triển sự kiên nhẫn, sự kiên trì và sự sẵn lòng thực hiện những nỗ lực cần thiết để đạt được mục tiêu.T
- Tự đánh giá (self assessment): lãnh đạo bản thân tìm cách tự đánh giá mình để nhận biết các điểm mạnh và điểm yếu của mình. Điều này giúp họ phát triển các kỹ năng và năng lực cần thiết để nâng cao hiệu suất và phát triển cá nhân.
- Tự định vị (self positioning): lãnh đạo bản thân liên quan đến khả năng tự định vị bản thân và xác định vị trí của mình trong môi trường làm việc và xã hội. Điều này bao gồm việc phát triển mạng lưới quan hệ, xây dựng hình ảnh và danh tiếng, và tìm cách đóng vai trò có ý nghĩa trong cộng đồng và tổ chức của mình.
Tầm quan trọng của kỹ năng lãnh đạo bản thân
Kỹ năng lãnh đạo bản thân có tầm quan trọng đáng kể và có ảnh hưởng tích cực đến nhiều khía cạnh trong cuộc sống và công việc của một người.
Làm việc hiệu quả và năng suất hơn
Kỹ năng lãnh đạo bản thân giúp bạn tổ chức thời gian, ưu tiên công việc và quản lý tài nguyên một cách thông minh. Bằng cách biết rõ mục tiêu và kỹ năng tự điều chỉnh, bạn có thể tập trung vào công việc quan trọng và hoàn thành nhiệm vụ một cách hiệu quả. Điều này dẫn đến tăng năng suất và đạt được kết quả tốt hơn.
Tạo động lực
lãnh đạo bản thân giúp bạn phát triển khả năng tự động lực và sự cam kết với mục tiêu cá nhân. Bằng cách xác định đam mê, tạo ra mục tiêu sự nghiệp và xây dựng kế hoạch hành động, bạn có thể duy trì động lực và tinh thần làm việc cao. Kỹ năng lãnh đạo bản thân giúp bạn vượt qua khó khăn, giữ vững tinh thần và tiếp tục phấn đấu để đạt được những thành công đáng giá.
Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với đồng nghiệp
lãnh đạo bản thân cung cấp cho bạn khả năng tương tác và giao tiếp tốt, đóng vai trò chủ động trong quan hệ với đồng nghiệp. Bạn có thể thể hiện sự tôn trọng, lắng nghe và tạo ra một môi trường làm việc tích cực. Kỹ năng lãnh đạo bản thân giúp bạn xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, tăng cường sự hợp tác, đồng thuận và sự hỗ trợ giữa các thành viên trong nhóm làm việc.
Truyền cảm hứng cho đồng đội
lãnh đạo bản thân cho phép bạn truyền cảm hứng và tạo động lực cho đồng đội. Bằng cách làm việc mẫu, bạn có thể truyền tải giá trị, đạo đức và tinh thần lãnh đạo tích cực cho những người xung quanh. Kỹ năng lãnh đạo bản thân giúp bạn phát triển khả năng gợi cảm hứng, tạo niềm tin và khích lệ sự phát triển của đồng đội.
Khám phá 3 mô hình lãnh đạo bản thân phổ biến
Tự kiểm soát (Carver & Scheier, 1981)
Mô hình này tập trung vào khả năng tự kiểm soát và tự quản lý bản thân. Theo Carver và Scheier, lãnh đạo bản thân dựa trên việc thiết lập mục tiêu và đặt kế hoạch hành động để đạt được chúng. Nó bao gồm khả năng tự đánh giá, tự định hình, và tự điều chỉnh để duy trì sự tập trung và đạt được mục tiêu cá nhân. Mô hình này khuyến khích sự tự chủ, kiên nhẫn và sự cam kết trong việc đạt được kết quả.
Nhận thức xã hội (Bandura, 1986)
Mô hình này đề cập đến tầm quan trọng của nhận thức về xã hội và môi trường xung quanh trong việc lãnh đạo bản thân. Theo Albert Bandura, lãnh đạo bản thân không chỉ dựa trên quá trình tự quản lý cá nhân mà còn phụ thuộc vào khả năng tương tác và học hỏi từ người khác. Mô hình này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xem xét môi trường xã hội, nhận biết những nguồn lực và hỗ trợ xung quanh, tận dụng sự học hỏi từ người khác để phát triển và lãnh đạo bản thân.
Tự quyết định (Deci & Ryan, 1985)
Mô hình này tập trung vào khả năng tự quyết định và động lực nội tại. Edward Deci và Richard Ryan cho rằng lãnh đạo bản thân nên dựa trên sự tự chủ và sự tự motivation. Mô hình này đề cao sự tự định hình và sự tự tạo động lực, trong đó người lãnh đạo bản thân tự đặt mục tiêu, có sự lựa chọn và tận hưởng quyền tự quyết định. Nó cũng nhấn mạnh việc nâng cao ý thức và đam mê cá nhân để duy trì sự cam kết và đạt được thành công.
3 mô hình này cung cấp cách tiếp cận và khung tư duy khác nhau để phát triển khả năng lãnh đạo bản thân. Mỗi mô hình có những phương pháp và nguyên tắc riêng, nhưng tất cả đều nhấn mạnh sự tự điều chỉnh, tự đánh giá và khả năng tự định hình để đạt được mục tiêu và phát triển cá nhân.
Biểu hiện của kỹ năng lãnh đạo bản thân tốt
Một số biểu hiện của kỹ năng lãnh đạo bản thân tốt bao gồm:
- Tự đặt mục tiêu: Người có kỹ năng lãnh đạo bản thân tốt thường có động lực nội tại mạnh mẽ. Họ tự đặt mục tiêu và tự thúc đẩy mình để đạt được những thành công cá nhân. Họ có tinh thần kiên nhẫn và sẵn lòng đối mặt với khó khăn để đạt được mục tiêu của mình.
- Tự chủ: Người lãnh đạo bản thân tốt có khả năng tự quản lý và tự điều chỉnh. Họ biết cách sắp xếp thời gian, ưu tiên công việc và tận dụng tối đa tài nguyên có sẵn để làm việc hiệu quả. Họ không phụ thuộc vào người khác để điều khiển công việc của mình và có khả năng tự thực hiện mục tiêu.
- Tự định hình: Người có kỹ năng lãnh đạo bản thân tốt biết rõ mục tiêu và giữ vững hướng đi của mình. Họ có khả năng tạo ra kế hoạch hành động cụ thể và điều chỉnh chúng theo tình huống. Họ không sợ đảo lộn và sẵn lòng thích nghi với thay đổi để đạt được kết quả.
- Tư duy: Người lãnh đạo bản thân tốt có khả năng tư duy chiến lược. Họ nhìn xa trước, định hình mục tiêu dài hạn và xác định các bước cụ thể để đạt được chúng. Họ có khả năng nhìn nhận toàn cảnh và đưa ra quyết định thông minh dựa trên thông tin và hiểu biết.
- Tương tác xã hội: Một yếu tố quan trọng của kỹ năng lãnh đạo bản thân tốt là khả năng tương tác và giao tiếp tốt với người khác. Người lãnh đạo bản thân tốt có khả năng lắng nghe, thể hiện sự tôn trọng và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với đồng nghiệp và đồng đội. Họ cũng có khả năng thương lượng, thúc đẩy sự hợp tác và tạo ra môi trường làm việc tích cực.
- Truyền cảm hứng: Người có kỹ năng lãnh đạo bản thân tốt có khả năng truyền cảm hứng và ảnh hưởng đến người khác. Họ làm việc mẫu, đem lại sự động viên và khích lệ cho đồng đội. Họ thể hiện sự đam mê và cam kết với công việc, đánh thức nguồn động lực và sự phấn đấu trong nhóm.
Yếu tố cốt lõi để lãnh đạo bản thân thành công
Nhận thức và tìm hiểu bản thân
Để lãnh đạo bản thân thành công, quan trọng nhất là nhận thức về bản thân. Điều này bao gồm hiểu rõ về giá trị, niềm tin, khả năng, giới hạn và điểm mạnh của mình. Bằng cách tìm hiểu bản thân một cách chân thành, người lãnh đạo bản thân có thể phát huy tối đa tiềm năng của mình và xác định được hướng đi phù hợp.
Xác định mục đích của bản thân
Người lãnh đạo bản thân thành công biết rõ mục tiêu và đam mê của mình. Họ có khả năng xác định được mục tiêu lớn và những bước nhỏ để đạt được nó. Mục tiêu đóng vai trò là nguồn động lực và hướng dẫn cho họ trong quá trình phát triển và đạt được thành công.
Kỹ năng ra quyết định
Kỹ năng ra quyết định là yếu tố cốt lõi trong lãnh đạo bản thân thành công. Người lãnh đạo bản thân cần có khả năng thu thập thông tin, phân tích tình huống, đánh giá các tùy chọn và đưa ra quyết định một cách tỉnh táo và logic. Kỹ năng này giúp họ định hình hướng đi và đảm bảo sự hiệu quả trong quyết định của mình.
Thiết lập và quản trị mục tiêu
Để đạt được mục tiêu, người lãnh đạo bản thân cần thiết lập và quản trị mục tiêu một cách thông minh. Họ biết cách đặt mục tiêu cụ thể, đo lường tiến độ và theo dõi tiến bộ của mình. Bằng cách xác định những bước hành động cụ thể và tạo ra kế hoạch hành động, họ có thể đạt được mục tiêu một cách hiệu quả.
Tạo động lực
Lãnh đạo bản thân thành công có khả năng tạo động lực bản thân và duy trì nó trong suốt quá trình phát triển. Họ biết cách kích thích sự đam mê, tạo ra môi trường thích hợp cho sự phát triển và tận dụng các nguồn động lực bên ngoài như sách, nguồn cảm hứng và mô hình lãnh đạo.
Học tập từ thất bại
Người lãnh đạo bản thân thành công không sợ thất bại, mà họ học từ nó. Họ nhìn nhận thất bại như một cơ hội để học hỏi, cải thiện và phát triển. Họ phân tích nguyên nhân thất bại, rút ra bài học từ kinh nghiệm và sử dụng nó để trở nên mạnh mẽ hơn trong tương lai.
Những yếu tố cốt lõi này đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát triển khả năng lãnh đạo bản thân. Bằng cách làm việc trên những yếu tố này, người lãnh đạo bản thân có thể đạt được sự thành công và tiến bộ trong sự nghiệp và cuộc sống.
Rèn luyện kỹ năng lãnh đạo bản thân
Quản lý cảm xúc
Lãnh đạo bản thân thành công biết cách quản lý và điều chỉnh cảm xúc của mình. Điều này đòi hỏi khả năng nhận biết, hiểu và kiểm soát cảm xúc. Bằng cách tăng cường sự nhạy cảm với cảm xúc và áp dụng các kỹ thuật như viết nhật ký, thiền định, hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ từ người khác, bạn có thể nắm bắt được cảm xúc của mình và trở nên tự tin hơn trong việc quản lý chúng.
Quản lý thời gian
Kỹ năng quản lý thời gian là một yếu tố quan trọng trong lãnh đạo bản thân. Bạn cần xác định và ưu tiên công việc quan trọng, thiết lập lịch trình hợp lý và sử dụng công cụ hỗ trợ như lịch biểu, báo động và hẹn nhắc để duy trì sự tổ chức và hiệu quả trong công việc hàng ngày.
Quản lý suy nghĩ
Lãnh đạo bản thân thành công biết cách quản lý suy nghĩ tích cực và thiết lập tư duy linh hoạt. Bạn có thể rèn luyện kỹ năng này bằng cách thực hành việc nhận ra và thay đổi suy nghĩ tiêu cực thành suy nghĩ tích cực, áp dụng kỹ thuật tư duy sáng tạo, và tìm kiếm cách nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau.
Kiểm soát lời nói
Lãnh đạo bản thân thành công biết cách kiểm soát lời nói của mình, biết cách giao tiếp một cách hiệu quả và tôn trọng người khác. Bạn có thể rèn luyện kỹ năng này bằng cách lắng nghe chân thành, nói chậm và suy nghĩ trước khi nói, sử dụng ngôn ngữ tích cực và xây dựng, và tìm hiểu về kỹ năng giao tiếp hiệu quả.
Quản lý năng lượng
Lãnh đạo bản thân thành công biết cách quản lý năng lượng của mình để duy trì sự tập trung và hiệu suất cao. Bạn có thể làm điều này bằng cách duy trì một lối sống lành mạnh, bao gồm việc chăm sóc sức khỏe, thực hiện bài tập thể dục, ngủ đủ giấc và thực hành các hình thức giảm căng thẳng như yoga hoặc thiền.
Kỷ luật
Lãnh đạo bản thân thành công có kỷ luật và tổ chức. Họ biết cách thiết lập một kế hoạch hành động, tuân thủ nó và hoàn thành các nhiệm vụ đúng hạn. Bạn có thể rèn luyện kỹ năng này bằng cách xác định mục tiêu cụ thể, thiết lập lịch trình và cam kết tuân thủ nó, và tìm hiểu các phương pháp quản lý thời gian và tổ chức công việc để tăng sự kỷ luật và hiệu suất làm việc.
Lãnh đạo bản thân là kỹ năng có thể học hỏi và rèn luyện được. Vì thế, ngay từ bây giờ bạn hãy rèn luyện cho mình kỹ năng này để thành công hơn trong tương lai.
Nguồn: HR Insider
___________________________
Follow Facebook DNU – Trung tâm Việc làm và Khởi nghiệp sinh viên tại ĐÂY để cập nhật job mới và các kỹ năng cần thiết mỗi ngày.